Still uit de bruu promo film. Hier wordt water gekookt met de Jetboil Zip Black.
Voor een lekker kopje bruu™ koffie heb je, naast een verse koffiepad, een kopje en een bruu™ koffiezetter, natuurlijk 100ml kokend water nodig. Waar haal je dat vandaan?
In dit blog belichten we 5 manieren om in een outdoor situatie water te koken. We kijken naar de volgende energiebronnen:
Maar voordat we dat doen duiken we eerst in even in de materie.
Watt heb je nodig?
Of eigenlijk: hoeveel Wattseconde heb je nodig? Zoals je misschien weet is Watt een eenheid van vermogen, en Wattseconde (een heel klein broertje van het bekendere Kilowattuur) van energie: geleverd vermogen gedurende een bepaalde tijd.
Een Wattseconde wordt ook wel een Joule genoemd. Calorie en Wattseconde (en zijn tweeling Joule) zijn ook weer een soort broer en zus omdat ze allebei een eenheid voor energie zijn. Terwijl een Wattseconde (of Joule) de hoeveelheid energie is om één seconde lang één Watt vermogen te leveren, is één Calorie precies de hoeveel energie om één gram water één graad Celsius warmer te maken.
En één Calorie is hetzelfde als 4,184 Joule (of Wattseconde).
Uitgaande van het watergebruik van 100gram water (100ml) per kopje koffie, kost het verwarmen hiervan van 20°C naar 100°C dus 100x80x4,184 = 33.472 Joule. En dat is best veel, als je bedenkt dat je daar de meeste smartphone-batterijen helemaal mee leeg kan trekken. Ter vergelijking: Een waxinelichtje (32W) zal daar ongeveer, verliezen niet meegerekend, iets meer dan duizend seconden over doen – of wel een dik kwartier. Als je de verliezen wel meerekent krijg je het wellicht niet eens aan de kook.
Als je denkt Joules en calorieën, maar die ken ik van m’n dieet! dan kan dat kloppen. Energie kent vele vormen! Een volwassen kerel levert op de hometrainer zo’n 200W, dus een kleine 3 minuten doortrappen en je hebt 100ml water aan de kook. Als je een apparaat zou hebben om de energie van een suikerklontjes om te zetten in warmte, dan zou je aan één klontje meer dan genoeg hebben voor twee kopjes kokend water (20kcal=20.000*4.184=83.680J)!
We hebben nu een globaal idee van de hoeveelheid warmte energie die nodig is voor één kopje bruu™ koffie. Nu nog twee belangrijke details:
Verliezen en de juiste temperatuur
Het warmteverlies kan, afhankelijk van de methode die je gebruikt, aanzienlijk zijn. Gebruik je een koffie apparaat, dan moeten alle onderdelen die in contact staan met het water moeten worden opgewarmd. Gebruik je een gasstel, dan wordt naast de ketel of pan ook een flink deel van de omgeving verwarmd. Allemaal warmte waar jouw kopje koffie helemaal niks aan heeft.
Als je het water kookt ìn je kopje, is het net iets te heet voor koffie: Je hebt je kopje tijdens het verhitten van het water verwarmd, dus als het water kookt is het kopje ook 100°C. Schenk je kokend water in een koud kopje verliest het water meteen een paar graden, omdat het kopje moet worden opgewarmd. Hele echte barista’s kunnen je voorrekenen dat je voor het zetten van koffie beter water van 93°C neemt, ze zeggen daarbij dat de koffie anders “verbrand”.
Op de accu
Een gewone auto accu heeft 60 Ampère-uur op 12V, dus een dikke 700Wh of wel 2,5 miljoen Wattseconden aan boord. Daar zou je dus 75 kopjes koffie mee kunnen zetten, en als je die allemaal op hebt ben je meteen wakker genoeg om de auto aan te duwen.
Fun fact: De 43KWh batterij van een BMW i3 kookt met gemak 4500 kopjes bruu™ koffie.
Kortom, als je het niet te gek maakt kan je met de sigaren aansteker plug van je auto prima bruu™koffie zetten. Eén van de simpelste apparaatjes om op de accu water te koken is de dompelaar.
Met deze 12V dompelaar duurt het ongeveer 5 minuten voordat je bruu™ koffie kan maken. Let wel, het trekt dik 10 Ampère dus er wordt van alles warm. Te vinden voor ongeveer €14.
Dit model levert 120 Watt, dus een beetje verlies daargelaten zou deze een kopje water in ongeveer 5 minuten aan de kook brengen. We hebben het geprobeerd en het werkt prima. Omdat er een dikke 10 Ampere door het snoertje gaat zal je merken dat dit ook aardig heet wordt. En de sigaren aansteker, en de het dashboard er om heen.
Wij adviseren om het kopje even te laten staan voordat je de koffiepad in heet kopje doet, zodat de temperatuur een paar graden kan dalen.
Hiernaast zijn er ook waterkokertjes voor 12 V te vinden, met een vergelijkbaar vermogen. Verwacht hier niet te veel van, je verlies gauw een hoop tijd en energie omdat je het hele apparaat ook op zit te stoken, en je zal het kokende water alsnog uit moeten schenken.
Voor bruu™ koffie “op de accu” raden we de dompelaar aan, vooral omdat je bruu™ ín je kopje zet, zodat er minimaal gedoe is met overschenken en natte apparaten.
Uit het stopcontact
Als je over de betrekkelijke luxe van een stopcontact kan beschikken is een waterkoker een prima optie.
Let er op dat veel campings het vermogen beperken tot minder dan 1000W, dus met de 3KW waterkoker van thuis is de kans groot dat je een heel perceel van de camping in het donker zet. Kampeer waterkokers zijn er vanaf 500W. De ANWB heeft er een aantal naast elkaar gezet, lees de KCK test hier.
twee waterkokers uit de ANWB test, met rechts de KCK testwinnaar
Ongeveer even snel en een stuk compacter is de 220V reisdompelaar, eveneens verkrijgbaar in 300W uitvoering, dus vriendelijk voor de zekeringkast.
220V dompelaar om bruu™ koffie mee te zetten, verkrijgbaar voor rond €14
Reken op ongeveer twee minuten opwarmtijd per kopje. Omdat je het water kookt in hetzelfde kopje als waar je je bruu™ koffie uit drinkt, scheelt zo’n dompelaar energie omdat je niet ook een waterkoker hoeft warm te stoken. Ook verwarm je in een waterkoker snel te veel water.
Laat ook bij deze dompelaar het water heel even afkoelen voor je de koffiepad er in doet, zo “verbrand” je de koffie niet.
De zon
De zon strooit het hele jaar kwistig met energie, gemiddeld over 365 dagen, 24 uur per dag zomaar 164Watt per vierkante meter. Als je die vierkante meter vol in de zon zet kan je maximaal zelfs ca. 1400W opvangen. Genoeg om een kopje bruu™ koffie mee te maken zou je zeggen.
Het is uiteraard mogelijk om met een zonnepaneel stroom op te wekken om water te koken maar dat is energetisch gezien natuurlijk mijl op zeven. Immers, de zon straalt direct bruikbare warmte uit dus waarom pik je die niet op?
De mensen achter GoSun hebben hiervoor met de GoSun Go een ogenschijnlijk briljant apparaat ontwikkeld, waarbij een dubbelwandige glazen buis in het brandpunt van twee parabolische spiegels is opgesteld. Zodra er maar iets van zon op staat wordt alles wat je in die buis stopt gloeiend heet. 100ml water, genoeg voor een lekker kopje bruu™ koffie neemt minder dan 10 minuten in beslag, al zal dat zeker afhangen van de bewolking en de tijd van de dag. De eerlijkheid gebied ons te zeggen dat we het nog niet zelf hebben geprobeerd.
De GoSun Go draagbare zonnekoker kookt in een minuut of 10 water voor een kopje bruu™. Voor €139 heb je ‘m. Volgens de GoSun website ook geschikt om allerlei gerechten te bereiden.
Gas er onder
Natuurlijk mag deze in het overzicht niet ontbreken. Gas valt natuurlijk onder de fossiele brandstoffen, maar is ondanks dat imago uitermate praktisch als draagbare energiebron.
Een van de betere gasbrandertje van dit moment is wel de JetBoil. Wij hebben hier zelf al op de meest uiteenlopende plaatsen heel wat heerlijke kopjes bruu™ koffie gezet. Als je de gewone gas-pitjes gewend bent zal je verbaast staan over de efficiency van deze wondertjes der moderne techniek.
Middels een geavanceerd patroon van aluminium ribben wordt zoveel mogelijk warmte energie uit de vlammetjes opgevangen en doorgevoerd in het pannetje. Omdat er zo weinig warmte verloren gaat doe je ook eindeloos met zo’n tankje.
Verder valt te vermelden dat ze zeer licht zijn en tot een minimaal pakketje zijn in te klappen.
De nieuwste JetBoil levert zeer indrukwekkend prestaties als het om efficiency gaat. Team bruu™ heeft er een van de vorige generatie in gebruik en het valt ons iedere keer weer op hoe snel het water kookt. Te koop vanaf €95
Dicht bij het vuur
Een vuurtje stoken is niet alleen heerlijk “oer”, ervan genieten met een kopje bruu™ koffie in de hand is ongeveer het walhalla van outdoorheid!
Maak enorme indruk op jouw mede outdoor overlevers door ze een kopje bruu™ koffie aan te bieden met water, gekookt door een gewone plastic waterfles midden in het vuur te zetten!
Uiteraard maak je als hedendaagse jager/verzamelaar/koffiejunk een enorm onuitwisbare indruk als je een volle plastic fles water midden in het vuur zet. Bekijk deze ontzettende survival hackhier.
Wil je wat traditioneler aan de slag, lees dan dit artikel op de ASCI website.
Op de ACSI Freelife website staan meer tips voor koken op een kampvuur, zoals met deze driepoot.
Ben je op pad, met de boot, camper, caravan, tent, fiets of wandelend, er komt een moment dat je trek krijgt in dat pittige kopje koffie. Met bruu™ heb je al minimale rompslomp, en met informatie uit dit blog zou je moeten kunnen kiezen wat voor jou het beste werkt.
Kijk voor lekker bruu™ variaties eens op dit blog. Genieten maar!
